Naast de kwaliteit van het staal is het handvat een van de belangrijkste onderdelen van een mes. Een handvat moet goed in de hand liggen, het mes een mooie balans geven en het liefst makkelijk in onderhoud zijn. In onze messencollectie kom je veel verschillende handvatten (ook bekend als heften) tegen in diverse vormen en materialen.
Westers Vs Japans handvat
Veel klanten komen binnen in onze winkel voor een Japans mes en denken dan dat een Japans handvat het traditioneelst is. Dat klopt inderdaad, maar als ze dan verschillende modellen proberen dan komen ze er vaak achter dat ze een westers handvat fijner vinden. Dit komt allemaal op voorkeur uit, het is niet zo dat een westers handvat niet hoort op een Japans mes.
Dat is ook de reden dat veel Japanse messenmakers messen uitbrengen met beide heften. Er zit wel een groot verschil tussen beide soorten en ze geven dan ook een ander gewicht en balans aan een mes.
Westers handvat
Westerse handgrepen hebben meestal wat meer rondingen die gevormd zijn naar de hand. Dit in combinatie dat we in het westen gewend zijn aan messen met deze handgreep zorgt ervoor dat ze gelijk vertrouwd in de hand liggen. Bij deze messen loopt de angel (tang) van het mes altijd helemaal door naar achteren. Dit geeft het mes meer gewicht en hierdoor komt de balans iets meer richting het handvat te liggen.
Japanse handvat
Japanse heften komen in 3 verschillende uitvoeringen: octagon, D-handle en ovaal. Het belangrijkste verschil tussen deze 3 vormen is dat de D-handle versie door zijn vorm alleen geschikt is voor rechtshandig gebruik (tenzij het mes is aangepast). Bij een Japans mes loopt de angel (tang) niet door waardoor de balans iets meer naar voren zit. Ze zijn meestal gemaakt van hout en zijn hierdoor wat lichter. Hout heeft wel iets meer verzorging nodig, we raden aan om deze heften om de paar maanden in te smeren met minerale olie.
Octagon
Het heft heeft een achthoekige vorm wat zorgt voor een goede grip, zelfs met natte handen.=
D-Handle
Als je het handvat van achteren bekijkt dan lijkt het op de letter D. Het steekt een beetje uit naar rechts voor meer stabiliteit dan een ovale handgreep. Ze zijn over het algemeen alleen geschikt voor rechtshandig gebruik, maar sommige messen zijn ook verkrijgbaar met een omgekeerd D-handvat.
Ovaal
Dit is de klassiekste vorm, simpel en ligt altijd goed in de hand. Wel heb je bij deze vorm minder grip met natte handen waardoor deze vorm door minder smeden wordt gebruikt dan octagon.
Premium handgrepen
De laatste tijd ontvangen we ook messen met een luxe handvat. Deze handgrepen worden door een specialist in houtbewerking gemaakt en brengen het design van een mes naar een hoger niveau. Denk hierbij aan gebruik van luxe houtsoorten zoals maple en ironwood, speciale laklagen zoals Urushi en extra details als mosaicpinnen, nickel of silver ringen en kroppen gemaakt van hoorn of turkoois.
Dit soort extra's maken het mes niet beter maar wel mooier en exclusiever. Dit zie je terug in het prijskaartje, maar dat is logisch aangezien er nu niet een maar twee meesters aan een mes werken.
Materiaalsoorten
Traditioneel gezien werden westerse handgrepen gemaakt van hard plastic en Japanse messen van een zachte houtsoort (een magnolia soort) bekend als Ho-wood. De Japanse heften worden tegenwoordig gemaakt van diverse materialen waaronder hout of synthetische materialen.
Houtsoorten
Ebbenhout
Voordelen:
- Hard en dicht hout
- met een prachtige zwarte kleur
- geeft messen een elegante uitstraling.
Nadelen:
- Duur
- Kan zwaar zijn
Walnoot
Voordelen:
- Heeft een warmbruine kleur en subtiele nerfpatronen.
- Relatief lichtgewicht.
Nadelen:
- Kan behandeling met olie of was nodig hebben om uitdroging en scheuren te voorkomen.
Magnolia
Voordelen:
- Lichtgewicht en gemakkelijk te bewerken
- Absorbeert vocht goed en voorkomt dat het mes uit de hand glijdt.
Nadelen:
- Niet zo duurzaam als sommige andere houtsoorten
- Kan gevoelig zijn voor scheuren als het niet goed wordt verzorgd.
- Kan verkleuren omdat het vocht opneemt.
Teak
Voordelen:
- Extreem duurzaam en weerbestendig
- met een goudbruine kleur en nerfpatronen.
Nadelen:
- Kan zwaar zijn en is qua design minder sprekend als wenge, walnoot of ebbenhout.
Burlwood
Voordelen:
- Kan in verschillende soorten komen met unieke patronen
- is vrij licht van gewicht.
Nadelen:
- Kan duur zijn en sommige soorten kunnen holtes of andere imperfecties hebben.
Kersenboomhout
Voordelen:
- Heeft een warme, roodbruine kleur en aantrekkelijke nerfpatronen.
- Lichtgewicht en gemakkelijk te bewerken.
Nadelen:
- Kan minder duurzaam zijn dan sommige andere houtsoorten
- kan gevoelig zijn voor scheuren als het niet goed wordt verzorgd.
Wenge
Voordelen:
- Heeft een donkerbruine kleur met een kenmerkend nerfpatroon.
- Zeer hard en dicht hout dat bestand is tegen intensief gebruik.
- Relatief lichtgewicht.
Nadelen:
- Kan broos zijn en gevoelig zijn voor scheuren als het niet goed onderhouden wordt.
- Sommige mensen vinden de donkere kleur of nerfpatroon minder aantrekkelijk.
Synthetische materialen
Micarta
Voordelen:
- Composietmateriaal dat gemaakt wordt van meerdere lagen stof of papier.
- Verkrijgbaar in diverse kleuren.
- Kan hoogglans gepolijst worden voor een luxere uitstraling.
Nadelen:
- Kan 'levenloos' aanvoelen.
Pakkahout
Voordelen:
- Houtcomposiet dat gemaakt wordt door meerdere lagen hout onder hoge hitte en druk samen te smelten en te impregneren met hars.
- Lijkt op normaal hout zonder dat het enig onderhoud vereist.
Nadelen:
- Heeft niet hetzelfde gevoel als hout
.
Conclusie
Dit zijn de belangrijkste verschillen tussen de diverse handgrepen. Kies wat je zelf mooi en lekker in de hand vindt liggen. Heb je al een Japans mes? Dan ben ik benieuwd naar wat jouw favoriete vorm van handgreep is.
